Zmiany klimatu i degradacja środowiska zagrażają zdrowiu, życiu i przyszłości dzieci

O zmianach klimatu napisano i powiedziano już wiele. Degradacja środowiska jest czymś, co widzimy na własne oczy, a nie tylko abstrakcyjnym pojęciem dotyczącym odległej przyszłości. Dotyka ona dzieci tu i teraz. Najmłodsi oddychają zanieczyszczonym powietrzem, mają kontakt z toksycznymi substancjami, skażoną wodą i żywnością. Tak dzieje się nie tylko w odległych krajach rozwijających się, ale także i w Polsce. Zanieczyszczone środowisko często nieodwracalnie uszkadza organizmy dzieci i prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Dzieci są najbardziej narażone na skutki degradacji środowiska i najdłużej borykać się będą z nasilającymi się problemami ekologicznymi, jednocześnie mając najmniejszą możliwość wpływania na bieg wydarzeń. Badania przeprowadzone w sześciu wysokorozwiniętych krajach pokazują, że prawie połowa młodych ludzi odczuwa niepokój związany ze środowiskiem w stopniu wpływającym na ich codzienne funkcjonowanie.

Jaka przyszłość czeka następne pokolenia dzieci w Polsce i na świecie?

Spojrzenie w przyszłość zdecydowanie nie napawa optymizmem. Większość młodych ludzi uważa, że rządy ich państw zawiodły w kwestii środowiska. Dwie osoby na pięć, ze względu na kryzys klimatyczny, mają wątpliwości, czy w przyszłości zostaną rodzicami. To katastrofalna wiadomość.

Jednym z największych zagrożeń środowiskowych jest zanieczyszczenie powietrza. Obecnie w Europie odpowiada ono za więcej zgonów niż tytoń! Pośród krajów wysokorozwiniętych Polska znajduje się tutaj w niechlubnej czołówce. Na 43 kraje bogate, Polska pod względem czystości powietrza zajmuje 40. miejsce. Podobnie jest w przypadku skażenia niezwykle niebezpiecznymi dla dziecięcych organizmów pestycydami i zatruciem ołowiem. Co 10 dziecko w Polsce mieszka na terenach o wysokim ryzyku zanieczyszczenia pestycydami – pod tym względem gorzej jest jedynie w Czechach. Z kolei aż 260 tys. dzieci w Polsce ma podwyższony poziom ołowiu we krwi.

Wraz z degradacją środowiska i zmianami klimatu, cierpią także dzieci w krajach rozwijających się, w których klęski żywiołowe nie tylko bezpośrednio zagrażają życiu najmłodszych, ale również prowadzą do długofalowych skutków, jak głód, niepokoje społeczne i konieczność migracji. Jest to realne, codzienne zagrożenie.

UNICEF Polska apeluje

Naprawienie szkód i niesprawiedliwości oraz realizacja środowiskowych praw dziecka wymaga pilnych i zdecydowanych działań politycznych na wszystkich szczeblach. Konieczna jest też skuteczna współpraca międzynarodowa oraz indywidualne zaangażowanie każdego z nas. Należy podjąć znacznie większy od dotychczasowego wysiłek, aby skutecznie chronić dzieci dziś i zapobiec najbardziej tragicznym skutkom zanieczyszczenia środowiska, z którymi dzieciom przyjdzie się mierzyć w przyszłości. Dlatego UNICEF Polska przygotował apel do władz krajowych, regionalnych i lokalnych o podjęcie działań w następujących obszarach:

1. Skoncentrowanie się na dzieciach teraz, ochrona ich przyszłości;
2. Poprawa warunków życia dzieci najbardziej narażonych na zagrożenia środowiskowe;
3. Zapewnienie, aby polityka środowiskowa uwzględniała potrzeby dzieci;
4. Zaangażowanie dzieci, głównych interesariuszy przyszłości;
5. Przyjmowanie globalnej odpowiedzialności, teraz i w przyszłości.

Każdy może się podpisać pod apelem UNICEF Polska za pośrednictwem strony www.unicef.pl/apel-srodowisko. Nie mamy czasu do stracenia. Ocalmy zdrowie i przyszłość naszych dzieci!

dr Monika Kacprzak

UNICEF Polska