Reklama

Pozamiejska ludność Ziemi Gostynińskiej w XVI wieku

Muzeum Mazowieckie planuje w roku 2025 otwarcie Muzeum Ziemi Gostynińskiej, które działać będzie przy ulicy Floriańskiej 23. Nowe muzeum prezentować będzie eksponaty związane z historią Ziemi Gostynińskiej. Z tej okazji chcemy poznać nieco bliżej historię Gostynina i okolic. Co tydzień będziemy prezentować Wam jedną ciekawostkę dotyczącą tego miasta. Autorem tekstów jest Tomasz Paszkiewicz. Miłej lektury!
  • Źródło: Muzeum Mazowieckie w Płocku
Pozamiejska ludność Ziemi Gostynińskiej w XVI wieku
Obrabianie pańszczyzny

Historycy szacują, że w XVI wieku na terenie Ziemi Gostynińskiej było 287 miejscowości zamieszkiwanych przez nieco powyżej 30 tysięcy osób. Do celów produkcji rolnej wykorzystywano ziemie o łącznym areale około 2050 łanów (1 łan = 1 włóka = 30 morgów). Liczba ta nie obejmuje ziem folwarcznych, dla których brakuje danych. Podstawę utrzymania gospodarstw chłopskich stanowiło 1947 włók kmiecych. Ówcześni chłopi uprawiali ziemię nie tylko swoją, ale również folwarczną – na zasadzie pańszczyzny, czyli darmowej pracy wykonywanej własnymi narzędziami. Do zagrodowej szlachty należały 103 łany.

Adolf Pawiński w V tomie swojej książki „Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym opisana” podaje, że wsie Ziemi Gostynińskiej zamieszkiwane były nie tylko przez chłopstwo, ale również przez 581 zagrodników i komorników (zagrodnikami nazywano wówczas włościan posiadających dom z ogrodem i grunt pod uprawę o obszarze nie większym niż ćwierć łana, a komornikami – chłopów, którzy nie posiadali własnej ziemi i zabudowań, mieszkających zazwyczaj u innych chłopów, utrzymujących się z pracy najemnej we dworze lub u zamożniejszych chłopów) oraz 514 rzemieślników. W tej ostatniej grupie było: 222 karczmarzy, 119 młynarzy, 104 przekupniów, 43 rybitwów (sprzedawców ryb) oraz 26 gorzelanych.

Powiat gostyniński należał do części Mazowsza najmniej zamieszkiwanych (obok powiatu czerskiego) przez szlachtę zagrodową, do której należało (w całości lub w części) 40 osad.

Przedstawiciele szlachty zagrodowej sami uprawiali swe ziemie, stylem życia niewiele różniąc się od chłopstwa. Podstawową różnicą była wyrazista świadomość przynależności do uprzywilejowanego stanu szlacheckiego. 

Brzozów, Gnojno, Luszyn i Stępowo były zamożnymi wsiami szlacheckimi, a Baby, Podczachy, Reszki i Wieszczyce pozostawały w rękach szlachty zagrodowej i cząstkowej. Na terenie Ziemi Gostynińskiej znajdowały się również wsie kościelne (należały do arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, biskupstwa płockiego, biskupstwa poznańskiego, kapituły płockiej i klasztoru płockich norbertanek) oraz wsi królewskie (np. Kozice, Rataje, Mysłownia, Lucień, Strzelce, Skrzany, Niedrzewie, Niedrzaków, Rozłazów).

Za tydzień o tym, jak uprawiano rolę w XVI w.


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

M.B. 02.04.2024 10:14
Bardzo ważną różnicą dla szlachty zagrodowej to że nie podlegali wladzy Pana.

Ogłoszenia
Do sprzedaży enklawa spokoju - jezioro w pobliżu Do sprzedaży enklawa spokoju - jezioro w pobliżu Posiadamy do sprzedaży oazę spokoju i ucieczki od zgiełku i pośpiechu. Dom w uroczej i spokojnej okolicy z pięknem otaczającej przyrody. Miejsce nietuzinkowe, składające się z domu jednorodzinnego obejmującego salon i 2 sypialnie, półotwartą kuchnię, przedpokój, łazienkę z toaletą, pracownie, pralnię, kotłownie. Możliwość adaptacji poddasza w celu zwiększenia powierzchni mieszkalnej. Budynek po gruntownym remoncie, bez wkładu finansowego, do zamieszkania od zaraz. Z zadaszonym tarasem, stanowiącym ogród zimowy, gdzie toczy się życie przez cały rok. Z tarasu rozpościera się widok na brzozowe drzewa i wszem obecne ozdobne iglaki. W bezpośrednim sąsiedztwie plantacja choinek, las oraz nieco oddalone zatopione w zieleni sąsiedztwo. Posesja ogrodzona, wyłożona kostką brukową. Na terenie niewielka drewutnia, służąca jako składzik na narzędzia ogrodnicze. Dom ogrzewany gazem z naprzemienną możliwością grzania prądem ( zamontowany piec gazowy oraz elektryczny). Na dachu instalacja fotowoltaiczna (zamontowana na starych zasadach) pozwala na bezgotówkowe rozliczenie energii elektrycznej. Komfortowy budynek, malowniczo usytuowany daje wiele możliwości wykorzystania. Wokół duża przestrzeń własnej działki oraz urocze krajobrazy, a w odległości ok 600 m jezioro Przytomne. Brama otwierana na pilota. Zapraszamy do umawiania wizyt w celu prezentacji nieruchomości oraz jej zakupu. Prezentacja w naszym biurze jest bezpłatna i niezobowiązująca! Kupujący płaci prowizję tylko i wyłącznie w przypadku zakupu danej nieruchomości. Obsada Biura Solid-Nieruchomości ul. Wojska Polskiego 27/67 09-500 Gostynin (budynek Poczty Polskiej) Niniejsza oferta została przygotowywana na postawie informacji uzyskanej od właściciela oraz oględzin i zdjęć nieruchomości wykonanych przez BON Solid. Jednak wszelkie informacje w niej zawarte mogą ulegać aktualizacji. W związku z czym dane zawarte w ogłoszeniu mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią oferty w rozumieniu Kodeksu Cywilnego.
Działka budowlana w spokojnej okolicy blisko jeziora! Działka budowlana w spokojnej okolicy blisko jeziora! Na sprzedaż oferujemy atrakcyjną działkę budowlaną o powierzchni 1350 m², położoną w spokojnej miejscowości Miałkówek, zaledwie 10 km od Gostynina. To doskonała propozycja dla osób poszukujących miejsca pod budowę domu w cichej, zielonej okolicy z szybkim dostępem do miasta. Działka ma korzystny kształt i płaskie ukształtowanie terenu, co ułatwia planowanie zabudowy i zagospodarowanie przestrzeni. W sąsiedztwie znajduje się luźna zabudowa jednorodzinna oraz tereny zielone, co zapewnia prywatność i komfort codziennego życia. Dodatkowym atutem jest bliskość jeziora Lucieńskiego – od działki dzieli je zaledwie 600 metrów, co czyni lokalizację szczególnie atrakcyjną dla miłośników natury i wypoczynku na świeżym powietrzu. Teren objęty jest możliwością zabudowy, dzięki czemu działka idealnie nadaje się pod budowę domu jednorodzinnego – całorocznego lub letniskowego. Nieruchomość stanowi również ciekawą propozycję inwestycyjną. Cena: 143 000 zł do negocjacji! Prezentacja w naszym biurze jest bezpłatna i niezobowiązująca! Kupujący płaci prowizję tylko i wyłącznie w przypadku zakupu danej nieruchomości. Obsada Biura Solid-Nieruchomości ul. Wojska Polskiego 27/67 09-500 Gostynin (budynek Poczty Polskiej) Niniejsza oferta została przygotowywana na postawie informacji uzyskanej od właściciela oraz oględzin i zdjęć nieruchomości wykonanych przez BON Solid. Jednak wszelkie informacje w niej zawarte mogą ulegać aktualizacji. W związku z czym dane zawarte w ogłoszeniu mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią oferty w rozumieniu Kodeksu Cywilnego.
Działka budowlana w spokojnej okolicy blisko jeziora Lucieńskiego! Działka budowlana w spokojnej okolicy blisko jeziora Lucieńskiego! Na sprzedaż oferujemy atrakcyjną działkę budowlaną o powierzchni 1350 m², położoną w spokojnej miejscowości Miałkówek, zaledwie 10 km od Gostynina. To doskonała propozycja dla osób poszukujących miejsca pod budowę domu w cichej, zielonej okolicy z szybkim dostępem do miasta. Działka ma korzystny kształt i płaskie ukształtowanie terenu, co ułatwia planowanie zabudowy i zagospodarowanie przestrzeni. W sąsiedztwie znajduje się luźna zabudowa jednorodzinna oraz tereny zielone, co zapewnia prywatność i komfort codziennego życia. Dodatkowym atutem jest bliskość jeziora Lucieńskiego – od działki dzieli je zaledwie 600 metrów, co czyni lokalizację szczególnie atrakcyjną dla miłośników natury i wypoczynku na świeżym powietrzu. Teren objęty jest możliwością zabudowy, dzięki czemu działka idealnie nadaje się pod budowę domu jednorodzinnego – całorocznego lub letniskowego. Nieruchomość stanowi również ciekawą propozycję inwestycyjną. Cena: 143 000 zł do negocjacji! Prezentacja w naszym biurze jest bezpłatna i niezobowiązująca! Kupujący płaci prowizję tylko i wyłącznie w przypadku zakupu danej nieruchomości. Obsada Biura Solid-Nieruchomości ul. Wojska Polskiego 27/67 09-500 Gostynin (budynek Poczty Polskiej) Niniejsza oferta została przygotowywana na postawie informacji uzyskanej od właściciela oraz oględzin i zdjęć nieruchomości wykonanych przez BON Solid. Jednak wszelkie informacje w niej zawarte mogą ulegać aktualizacji. W związku z czym dane zawarte w ogłoszeniu mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią oferty w rozumieniu Kodeksu Cywilnego.
Do sprzedaży enklawa spokoju - jezioro w pobliżu Do sprzedaży enklawa spokoju - jezioro w pobliżu Posiadamy do sprzedaży oazę spokoju i ucieczki od zgielku i pośpiechu. Dom w uroczej i spokojnej okolicy z pięknem otaczającej przyrody. Miejsce nietuzinkowe, składające się z domu jednorodzinnego obejmującego salon i 2 sypialnie, półotwartą kuchnię, przedpokój, łazienkę z toaletą, pracownie, pralnię, kotłownie. Możliwość adaptacji poddasza w celu zwiększenia powierzchni mieszkalnej. Budynek po gruntownym remoncie, bez wkładu finansowego, do zamieszkania od zaraz. Z zadaszonym tarasem, stanowiącym ogród zimowy, gdzie toczy się zycie przez caly rok. Z tarasu rozpościera się widok na brzozowe drzewa i wszem obecne ozdobne iglaki. W bezpośrednim sąsiedtwie plantacja choinek, las oraz nieco oddalone zatopione w zieleni sąsiedztwo. Posesja ogrodzona, wyłożona kostką brukową. Na terenie niewielka drewutnia, służca jako składzik na narzedzia ogrodnicze. Dom ogrzewany gazem z naprzemienną możliowścią grzania prądem ( zamontowany piec gazowy oraz elektryczny). Na dachu instalacja fotowoltaiczna (zamontowana na starych zasadach) pozwala na bezgotówkowe rozliczenie energii elektrycznej. Komfortowy budynek, malowniczo usytuowany daje wiele możliwości wykorzystania. Wokół duża przestrzeń własnej działki oraz urocze karajobrazy, a w odległośći ok 600 m jezioro Przytomne. Brama otwierana na piota. Zapraszamy do umawiania wizyt w celu prezentacji nieruchomości oraz jej zakupu. Prezentacja w naszym biurze jest bezpłatna i niezobowiązująca! Kupujący płaci prowizję tylko i wyłącznie w przypadku zakupu danej nieruchomości. Obsada Biura Solid-Nieruchomości ul. Wojska Polskiego 27/67 09-500 Gostynin (budynek Poczty Polskiej) Niniejsza oferta została przygotowywana na postawie informacji uzyskanej od właściciela oraz oględzin i zdjęć nieruchomości wykonanych przez BON Solid. Jednak wszelkie informacje w niej zawarte mogą ulegać aktualizacji. W związku z czym dane zawarte w ogłoszeniu mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią oferty w rozumieniu Kodeksu Cywilnego.
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama