Reklama
Reklama

Icek – „biegacz” i miłośnik książek. Gostyninianin ocalały z Holokaustu

Izaak (Icek) Kraicer urodził się w maju 1925 roku. W dniach poprzedzających agresję Niemiec na Polskę czternastoletni Icek, wraz z trzema tysiącami innych Żydów, mieszkał w Gostyninie. Był najstarszym synem Eliezera i, pochodzącej z Żychlina, Goldy Rivki (z domu Korn). Wychowywał się z braćmi: Michałem (ur. 1927 r.) i Szyją Fejwelem (ur. 1931 r.). Ich dom znajdował się przy ul. Kutnowskiej (obecnie 3. Maja), naprzeciwko cerkwi.

Pan Kraicer tak zapamiętał czasy swojej młodości: „Byłem zagorzałym miłośnikiem książek. Czytałem wszystko, co tylko wpadło mi w ręce (…) Szczególnie lubiłem historię. W mojej wyobraźni stawałem się różnymi wielkimi bohaterami starożytności. Byłem dobrym uczniem, ale nie wybitnym. Gdybyście zapytali mnie o mój ulubiony przedmiot w szkole, powiedziałbym bez wahania: bieganie! (…) W Gostyninie byłem znany jako «biegacz». Biegałem wszędzie, gdzie tylko mogły ponieść mnie mojej nogi… Czasami, wraz z bratem, organizowaliśmy niebezpieczną zabawę. Biegaliśmy przed jadącymi samochodami, by sprawdzić jak blisko nich możemy biec, oczywiście starając się uniknąć potrącenia”. Ta „zabawa” o mały włos nie skończyła się tragicznie dla brata Icka.

Reklama

Życie nastoletniego Icka toczyło się wśród żydowskich, polskich i niemieckich przyjaciół. Razem grali w piłkę, chodzili do tej samej szkoły, spędzali wolny czas na rozmowach i zabawach. Wojna zmieniła wszystko. Jeden kolega z dzieciństwa, po wkroczeniu Niemców do Gostynina, oznajmił: „Nie chcę z tobą rozmawiać. Ty nie jesteś człowiekiem”.

Gdy zostało utworzone getto cała rodzina Icka została tam przesiedlona. Razem z czterema innymi rodzinami żydowskimi mieli do dyspozycji dwa pokoje i kuchnię. Icek dzielił wspólne łóżko z dwoma młodszymi braćmi. Getto zajmowało niewielką powierzchnię w północno-zachodniej części miasta (pomiędzy dzisiejszymi ulicami: Kościelną, Zamkową, S. Wyszyńskiego, Jana Pawła II i Termalną). Ludzie cierpieli z głodu i chorób. Icek był dwukrotnie wywożony do obozów pracy przymusowej, lecz za każdym razem udawało mu się uciec i wrócić do Gostynina.

Przed likwidacją gostynińskiego getta nastoletni Icek, wraz z wujkiem, uciekł z Gostynina, kierując się do Strzegowa. Pomocy udzieliła mu zaprzyjaźniona rodzina Polaków. Ostatecznie, po rozstaniu z wujkiem, trafił do Warszawy a następnie do Łowicza, gdzie przyjął fałszywą tożsamość i jako Stanisław Góralczyk został wysłany, wraz z grupą Polaków, do pracy na terenie Niemiec.

Przebywał w obozach pracy przymusowej w Porta Westfalica i Minden na terenie Nadrenii Północnej-Westfalii. Kiedy trafił do Minden został odesłany na badania medyczne. Towarzyszyła mu obawa, by nie wydało się, że jest Żydem. Tak opisywał tamte chwile: „Lekarz sprawdził mój wzrok i słuch. Skierował swoje oczy niżej i powiedział: «Jesteś obrzezany! Jesteś Żydem!». Moje serce zamarło. Jednak zdołałem powiedzieć sobie: «Nie możesz tego zostawić w ten sposób. Jeśli pozostaniesz bierny, zginiesz!». Po chwili zwróciłem się do badającego mnie lekarza: «O czym Pan mówi?». On odpowiedział: «Żydzi są obrzezani. Jesteś Żydem». Znów się odezwałem: «O czym Pan mówi? Dlaczego Pan mówi w ten sposób? Nie jestem Żydem. Proszę nie mówić w taki sposób do mnie». Medyk stracił pewność siebie i odesłał mnie na odział szpitalny. Był tam nazistowski lekarz, który gestykulował i krzyczał: «Rozbierać się, polskie świnie!». To było straszne. Podbiegł do mnie i ściągnął mi spodnie. Pobrał ode mnie krew, zrobił kilka innych badań i kazał iść precz. Przez kilka tygodni byłem jak oszalały. Bardzo się bałem. Po jakimś czasie zostałem wezwany przez komendanta obozu. Kiedy przyszedłem do niego miał w swoim ręku moje dokumenty i zapytał: «Co jest z tobą nie tak?». Odpowiedziałem: «Wszyscy zadają mi to pytanie. Nie potrafię na nie odpowiedzieć». Wtedy wrzasnął w moją stronę: «Ty durniu!» i wyrzucił dokumenty mojego badania medycznego. Nigdy więcej o nic mnie już nie pytał. Pracowałem w tym obozie aż do zakończenia wojny”.

Izaak Kraicer ukrywał swoją żydowską tożsamość nie tylko przed Niemcami, ale także współwięźniami – Polakami. Zdarzało mu się doświadczać antysemickich postaw. Kolega z obozu pracy przechwalał się opowieściami o tym jak „bohatersko” rzucał kamieniami w przechodzących obok niego Żydów. Inny, choć wyrażał się negatywnie o Hitlerze, jednak chwalił go za zabijanie Żydów.

Po wyzwoleniu obozu przez aliantów, w kwietniu 1945 roku, Icek powrócił do swojej prawdziwej – żydowskiej – tożsamości. Po wojnie przebywał w obozie dla przesiedleńców (dipisów) w Bergen-Belsen, będącym wówczas częścią amerykańskiej strefy okupacyjnej.

W 1946 roku, na terenie obozu w Bergen-Belsen, wziął udział w zawodach lekkoatletycznych i zwyciężył w dwóch konkurencjach: w skoku wzwyż i w dal. Jako nagrodę otrzymał pamiątkowy puchar. Tam też poznał swoją przyszłą żonę – ocalałą z Holokaustu i pochodzącą z Litwy – Rachelę Struczańską. W 1947 roku wyemigrowali do Palestyny, gdzie w październiku 1948 roku zawarli związek małżeński. W końcu lat 50. wyjechali z Izraela i osiedlili się w USA, gdzie Pan Izaak spędzał czas na spotkaniach z dziećmi i młodzieżą, by opowiadać o swoich wojennych przeżyciach.

Z gostynińskiej rodziny Izaaka Kraicera nikt nie przeżył wojny. Niektórzy jego bliscy umarli jeszcze w getcie, inni zginęli w obozie zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem.

Wspomnienia, pochodzącego z Gostynina, Izaaka Kraicera zostały opisane w książce pt. „Living in the shadow of tyranny: How I deceived the Nazis to survive the war - The Isaac Kraicer story” oraz w „Pinkas Gostynin”. Istnieje też nagranie audio, w którym Pan Kraicer opowiada swoją historię. Można je znaleźć na stronie internetowej „United States Holocaust Memorial Museum” (www.ushmm.org).

Upamiętnienie żydowskiej historii Gostynina jest jednym z elementów projektu „Wielokulturowy Gostynin”. Wizualną częścią tego przedsięwzięcia są tablice, które tworzą szlak po dawnym i wieloetnicznym mieście. Jedna z tablic zlokalizowana została przy ul. Kościelnej i przypomina o istniejącym tam, w latach 40. XX wieku, getcie.

Uroczysta promocja miniszlaku planowana jest na 20 września. Wydarzeniu towarzyszyć będzie odczyt dr. Przemysława Nowogórskiego pt. „Kilka słów o historii Żydów w Gostyninie”. Tego dnia odbędzie się też uroczystość upamiętnienia żydowskiego cmentarza w Gostyninie przy ul. Gościnnej.

Piotr Syska


Icek – „biegacz” i miłośnik książek. Gostyninianin ocalały z Holokaustu

Icek – „biegacz” i miłośnik książek. Gostyninianin ocalały z Holokaustu

Icek – „biegacz” i miłośnik książek. Gostyninianin ocalały z Holokaustu

Icek – „biegacz” i miłośnik książek. Gostyninianin ocalały z Holokaustu

Icek – „biegacz” i miłośnik książek. Gostyninianin ocalały z Holokaustu

Icek – „biegacz” i miłośnik książek. Gostyninianin ocalały z Holokaustu

Więcej o autorze / autorach:
Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

NAJPOPULARNIEJSZE
Ogłoszenia
Na Sprzedaż Nowy dom w Gostyninie Na Sprzedaż Nowy dom w Gostyninie Na sprzedaż połowa domu w zabudowie bliźniaczej, zrealizowana według funkcjonalnego i nowoczesnego projektu "Dom w Arkadiach R2". Nieruchomość znajduje się w spokojnej części Gostynina, przy ulicy Kolonia, w otoczeniu zieleni i bezpośrednim sąsiedztwie lasu. Dom sprzedawany jest w stanie deweloperskim, z piecem w cenie, ogrodzoną działką oraz wykończonym chodnikiem i tarasem z kostki brukowej. Rozkład pomieszczeń: Parter: Przestronny salon z jadalnią i dużym przeszkleniem prowadzącym na taras Kuchnia otwarta na salon Gabinet/sypialnia Łazienka Wiatrołap Schody prowadzące na piętro Piętro: 3 wygodne sypialnie Łazienka Hol Standard wykończenia: Budynek wykonany z wysokiej klasy materiałów – technologia tradycyjna Stan deweloperski: Tynki wewnętrzne Wylewki betonowe Instalacja elektryczna i wodno-kanalizacyjna Ogrzewanie podłogowe + piec grzewczy Ogrodzenie działki w cenie Chodnik z kostki brukowej Duży taras (30 m²) – idealny na letni wypoczynek Działka: Powierzchnia: 900 m² Kształt regularny W pełni ogrodzona Od frontu widok na las – gwarancja spokoju i prywatności Lokalizacja: Gostynin, ul. Kolonia – zaciszna okolica z dogodnym dojazdem do centrum miasta. Połączenie komfortu miejskiego życia z bliskością natury. Zainteresowany? Zadzwoń już dziś i umów się na prezentację! To wyjątkowa oferta dla osób szukających przestronnego, nowoczesnego domu z dużą działką w pięknej okolicy.
Na Sprzedaż Nowy dom w Gostyninie Na Sprzedaż Nowy dom w Gostyninie Na sprzedaż połowa domu w zabudowie bliźniaczej, zrealizowana według funkcjonalnego i nowoczesnego projektu "Dom w Arkadiach R2". Nieruchomość znajduje się w spokojnej części Gostynina, przy ulicy Kolonia, w otoczeniu zieleni i bezpośrednim sąsiedztwie lasu. Dom sprzedawany jest w stanie deweloperskim, z piecem w cenie, ogrodzoną działką oraz wykończonym chodnikiem i tarasem z kostki brukowej. Rozkład pomieszczeń: Parter: Przestronny salon z jadalnią i dużym przeszkleniem prowadzącym na taras Kuchnia otwarta na salon Gabinet/sypialnia Łazienka Wiatrołap Schody prowadzące na piętro Piętro: 3 wygodne sypialnie Łazienka Hol Standard wykończenia: Budynek wykonany z wysokiej klasy materiałów – technologia tradycyjna Stan deweloperski: Tynki wewnętrzne Wylewki betonowe Instalacja elektryczna i wodno-kanalizacyjna Ogrzewanie podłogowe + piec grzewczy Ogrodzenie działki w cenie Chodnik z kostki brukowej Duży taras (30 m²) – idealny na letni wypoczynek Działka: Powierzchnia: 900 m² Kształt regularny W pełni ogrodzona Od frontu widok na las – gwarancja spokoju i prywatności Lokalizacja: Gostynin, ul. Kolonia – zaciszna okolica z dogodnym dojazdem do centrum miasta. Połączenie komfortu miejskiego życia z bliskością natury. Zainteresowany? Zadzwoń już dziś i umów się na prezentację! To wyjątkowa oferta dla osób szukających przestronnego, nowoczesnego domu z dużą działką w pięknej okolicy.
Dom do zamieszkania blisko jeziora! Dom do zamieszkania blisko jeziora! Posiadamy do sprzedaży, dom parterowy o powierzchni ok. 95 m2 , usytuowany na dużej, malowniczej działce o łącznej powierzchni 5390 m2. Dom składa się z trzech przytulnych pokoi, salonu, kuchni oraz łazienki. Do dyspozycji pozostaje również strych z możliwością własnej adaptacji. Budynek posiada przyłacze do sieci wodociągowej oraz własne szambo. Nieruchomość zlokalizowana jest w spokojnej, zielonej okolicy, w pobliżu dużego zbiornika wodnego, który jest miejscem wylęgu wielu gatunków ptactwa. Wszystko to znajduje się zaledwie kilka kilometrów od centrum Gostynina. Teren na którym zlokalizowany jest dom, skłąda się z 2 działek. Zabudowanej i ogrodzonej o powierzchni 2390 m2 oraz działki przyległej, usytuowanej za ogrodzeniem o powierzchni 3000 m2. Na terenie posesji znajduję się budynek gospodarczy, drewniana szopka, oraz murowany garaż umiejscowiony, przy budynku gospodarczym, co stanowi dodatkowe zaplecze użytkowe. Ponad to na działce znajduję się piwnica typu ziemianka. Całość tworzy funkcjonalną przestrzeń i daje swobodę różnorakiego jej wykorzystania. Istnieje możliwość zamieszkania całorocznego, sezonowego lub przeznaczenia pod agroturystykę, ze względu na walory otaczającej przyrody i bliskość dużego zbiornika wodnego ( o pow. 9 ha) oraz okolicznych kompleksów leśnych. Istnieje możliwość zamiany na mieszkanie w Gostyninie, blisko centrum Gostynina maksymalnie do 3 piętra - z dopłatą od strony kupującej. Cena: 439 000 zł do negocjacji! Zapraszamy na prezentację i do zakupu. W naszym biurze prezentacja jest bezpłatna i niezobowiązująca! Kupujący płaci prowizję tylko i wyłącznie w przypadku zakupu danej nieruchomości. Obsada Biura Solid-Nieruchomości ul. Wojska Polskiego 27/67 09-500 Gostynin (budynek Poczty Polskiej) Niniejsza oferta została przygotowywana na postawie informacji uzyskanej od właściciela oraz oględzin i zdjęć nieruchomości wykonanych przez BON Solid. Jednak wszelkie informacje w niej zawarte mogą ulegać aktualizacji. Dane zawarte w ogłoszeniu mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią oferty w rozumieniu Kodeksu Cywilnego.
Dom do remontu z dużą działką i pięknym otoczeniem natury Dom do remontu z dużą działką i pięknym otoczeniem natury Na sprzedaż dom wolnostojący o powierzchni około 80 m², położony na dużej, malowniczej działce o powierzchni 2250 m². Nieruchomość zlokalizowana jest w spokojnej okolicy, zaledwie około 5 km od Gostynina, w sąsiedztwie lasów, co zapewnia wyjątkowy klimat, ciszę i bliskość natury. Budynek znajduje się na terenie o dużym potencjale – idealnym zarówno do zamieszkania całorocznego, jak i jako dom rekreacyjny, jednak najpierw wymaga remontu. W skład domu wchodzą trzy pokoje, kuchnia oraz łazienka. Układ pomieszczeń daje możliwość wygodnej adaptacji według własnych potrzeb.Dużym atutem tej nieruchomości jest przestronna działka, która daje wiele możliwości – od stworzenia ogrodu marzeń, po rozbudowę domu lub budowę infrastruktury rekreacyjnej. Otoczenie lasów oraz niewielka odległość od miasta sprawiają, że jest to idealna propozycja dla osób szukających kontaktu z przyrodą, ale nie chcących rezygnować z udogodnień miejskiego życia. Zapraszamy na prezentacje po wcześniejszym telefonicznym umówieniu wizyty. Cena: 340 000 zł do negocjacji! Prezentacja w naszym biurze jest bezpłatna i niezobowiązująca! Kupujący płaci prowizję tylko i wyłącznie w przypadku zakupu danej nieruchomości. Obsada Biura Solid-Nieruchomości ul. Wojska Polskiego 27/67 09-500 Gostynin (budynek Poczty Polskiej) Niniejsza oferta została przygotowywana na postawie informacji uzyskanej od właściciela oraz oględzin i zdjęć nieruchomości wykonanych przez BON Solid. Jednak wszelkie informacje w niej zawarte mogą ulegać aktualizacji. W związku z czym dane zawarte w ogłoszeniu mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią oferty w rozumieniu Kodeksu Cywilnego.
NAJPOPULARNIEJSZE
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama