Historia

Franciszek Ksawery Wakulski (1842–1925)   Franciszek Ksawery Wakulski, inżynier, budowniczy kolei wysokogórskiej w Andach w Peru urodził się w Gostyninie 2 III 1842 r. Był synem Franciszka Ksawerego Wakulskiego (syn otrzymał imiona ojca) i Katarzyny z d. Parazińskiej, która w tym czasie mieszkała w naszym mieście.

W czwartek (4.11) burmistrza Pawła Kalinowskiego odwiedzili goście z Peru - Jose-Carlos Mariategui - prawnuk Franciszka Ksawerego Wakulskiego wraz ze swoim kolegą i współpracownikiem, Juanem Carlosem Verne.

Danuta Żarkowska (1928 – 2021) W dniu 27 sierpnia 2021 roku zmarła zasłużona mieszkanka Gostynina. Nie należała do żadnej organizacji politycznej. Całe swoje życie poświęciła pracy zawodowej i społecznej.

Wspomnienie Danuty Żarkowskiej.

W 2003 r. ustanowiony został przez Sejm RP Dzień Strażaka jako święto zawodowe, które odtąd obchodzone jest w dniu 4 maja każdego roku. Z okazji tegorocznego święta przypominamy w zarysie historię tej zasłużonej dla Gostynina organizacji.

Z czternastowiecznym zamkiem gostynińskim związana jest historia i legenda z czasów słynnego najazdu szwedzkiego na Polskę, zwanego powszechnie „potopem”. Przekazał je Eryk Jonson Dahlbergh (1625–1703), kwatermistrz króla szwedzkiego Karla X Gustawa, jednocześnie rysownik i autor dziennika (Dagbok), który w Polsce przebywał od 9 lipca 1656 do 13 lipca 1657 roku.

Część I Zamek w Gostyninie wzniesiony został w XIV wieku przez Siemowita III na sztucznym wzgórzu, otoczonym z trzech stron przez stawy i mokradła, a rozbudowany przez Siemowita IV.

W związku z budową w Gostyninie w 1824 r. ratusza według projektu Hilarego Szpilowskiego, istniejącego do dziś, wytyczono między ulicą Kutnowską [3Maja] a Długą [Wojska Polskiego] ulicę, którą początkowo określano mianem Nowej. Na planie z 1825 r. ulica ma nazwę Poprzeczna [dziś Romana Dmowskiego]. Natomiast Żydzi nazywali ją zwyczajowo Jatkową.

XIV–XVII wiek

Rozmowa z dr Barbarą Konarską-Pabiniak, redaktor naczelną monografii Ulice Gostynina z historią w tle.

W polskiej obrzędowości religijnej święto zmarłych nabrało wyjątkowego znaczenia. W szczególny sposób dotyczy to dekoracji grobów i odwiedzania cmentarzy, choć z 2 XI (Zaduszki), zwyczaje te przeniesiono na dzień wcześniej (Wszystkich Świętych). W przeszłości na terenie Gostynina było kilka cmentarzy, a po niektórych z nich nie ma dziś śladu. Wobec braku źródeł trudno jest odtworzyć ich historię, a szczególnie czas powstania.

W minionych sześciu miesiącach uwaga Polaków zwrócona była na inne priorytety niż ochrona dóbr kultury, co dało się również zauważ w tematach felietonów. Jednak rozpoczęcie roku szkolnego i przywrócenie nauczania stacjonarnego daje pewne znamiona powrotu do normalności, choć nie takiej jak sprzed marca br.

Stanisław Biernacki urodził się 28.08.1906 r. w Trzeszczanach, województwo zamojskie. W 1924 r. został absolwentem Gimnazjum Męskiego w Hrubieszowie i rozpoczął studia na Wydziale Matematycznym Uniwersytetu Warszawskiego.

26 lipca br. będziemy uczestniczyć w odpuście św. Jakuba. Msza św. zostanie odprawiona o godz. 12.00, tradycyjnie w kaplicy cmentarnej na cmentarzu parafialnym w parafii pw. św. Marcina.

Spośród wielu dat, które łączą się z historią Gostynina, warto pamiętać o tragicznych dniach pomiędzy 15 a 17 kwietnia 1942 roku. W tym właśnie czasie doszło do likwidacji, zorganizowanego przez Niemców w czasie II wojny światowej, getta.

Gostynin należy do tej przeważającej grupy miast polskich, w których zabytki to rzeczy sporadyczne. Nie wzbudzają one powszechnego zainteresowania i troski mieszkańców. Być może nawet nie widzą, że codziennie przechodzą obok zabytku.

Według Słownika Języka Polskiego PWN czasownik „wyzwolić” oznacza na pierwszym miejscu „uczynić kogoś wolnym, niezależnym, obdarzyć wolnością, uwolnić kogoś, coś od kogoś, czegoś; oswobodzić, wybawić”. Paradoksalnie w najnowszej polskiej historii „wyzwolić” nabrało również całkiem innego znaczenia.

Nie ma zapewne mieszkańca Gostynina, który przynajmniej kilka razy w życiu nie byłby na Dybance, będącej od 1988 r. rezerwatem przyrody nieożywionej. Stanowi ona tylko część ciekawej formacji geologicznej – ozu gostynińskiego. Mimo swej atrakcyjności nie jest miejscem „reklamowym” Gostynina.

Już po raz czwarty Fundacja From The Depths przyznała odznaczenia im. Edwarda Mosberga dla Polaków ratujących Żydów. Wśród odznaczonych jest Władysław Sajkowski z Gostynina.

Bohater z „zaklętego dworu” – Bolesław Skarzyński

Ósmy marca w historii Gostynina to dzień szczególny, ale niemal zapomniany (przysłonięty przez. 18 stycznia). Otóż 8 marca 1382 r. książę Siemowit IV nadał osadzie po prawej stronie rzeki Skrwy (obecnie Skrwa Lewa) prawo miejskie. Podobnie jak gród w pobliżu jeziora Kocioł, nowe miasto również otrzymało nazwę Gostynin.

W czwartek (20.09) w południe przy ul. Gościnnej odsłonięto pomnik upamiętniający gostynińskich Żydów. Ambasador Izraela w Polsce Anna Azari wyraziła radość, że w Gostyninie pamięć o Żydach nie zniknęła.

Od kilku dni można w naszym mieście spacerować szlakiem „Wielokulturowego Gostynina”. Stało się tak po prawie dwóch latach od pomysłu, po upływie siedemnastu miesięcy od życzliwego przeznaczenia na ten cel środków przez Radę Miasta i po dziesięciu miesiącach od przekazania Gminie Miasta Gostynina kompletnego projektu graficznego tablic.

Jednym z najważniejszych świadectw o zagładzie Żydów polskich jest Podziemne Archiwum Getta Warszawy (Archiwum Ringelbluma). To przejmujące świadectwo Holokaustu było tworzone dzięki inicjatywie dr. Emanuela Ringelbluma i przy udziale powołanej przez niego konspiracyjnej organizacji „Oneg Szabat”.

6 lipca w Gostyninie gościła 6-osobowa grupa z Izraela. W tej grupie byli: wnuk, prawnuki i praprawnuczek Nute (Nathana) Motyla – gostynińskiego przedsiębiorcy, niegdyś właściciela kilku nieruchomości, w tym domu usytuowanego w ścisłym centrum miasta.

W czerwcu minęła 77. rocznica męczeńskiej śmierci 10 mieszkańców Gostynina i gminy gostynińskiej z rąk niemieckiego okupanta przy ulicy Floriańskiej. W dziejach Gostynina jest wiele takich miejsc, które upamiętniają powstania, wojnę polsko-bolszewicką, kampanię wrześniową czy kaźnię.

Termin kultura pamięci pojawił się Polsce około 2010 roku. Można w nim zawrzeć zagadnienia pamięci zbiorowej, polityki historycznej czy kultury historycznej. W nauce kulturę pamięci uznaje się jako pojęcie nadrzędne dla wszystkich form świadomej pamięci wydarzeń, osób i procesów historycznych.

Z zainteresowaniem przystąpiłem do obejrzenia relacji z posiedzenia połączonych komisji Rady Miasta: Edukacji, Kultury i Sportu oraz Spraw Obywatelskich, Zdrowia i Pomocy Społecznej, poświęconego nazwie ulicy 18 stycznia w Gostyninie. Niemal od samego początku dało się zauważyć, że wymaga to determinacji, samozaparcia, a nawet ćwiczy cierpliwość. Jednak, nie dałem rady obejrzeć i wysłuchać całości. To co mnie uderzyło, to zupełny brak kultury dyskusji.

Wojewoda Mazowiecki zmienił trzy nazwy gostynińskich ulic. Mieszkańcy ulicy 18 Stycznia protestują i składają do Urzędu Miasta petycję. Radni podzielają pogląd protestujących.

„Rok 1945 przyniósł wyzwolenie Polsce, a więc i Gostyninowi”. Zdanie to zaczerpnąłem z dostępnego w internecie tekstu o historii Szkoły Podstawowej nr 1 im. Armii Krajowej w Gostyninie.